Hoogstimulatief kind in huis? van prikkels tot rust

Heeft je kind het temperament van een hooggevoelig kind met een grote behoefte aan nieuwe uitdagingen en actie. Bij alles wat je kind opmerkt, voelt of ziet, wordt hun gedrag geprikkeld. Dit zijn typische persoonlijkheidskenmerken voor iemand die hoogstimulatief is.  

Een hoogstimulatief kind is vaak moeilijk om te begrijpen omdat het vaak wordt verward met ADHD, hoogbegaafdheid of hoogsensitiviteit . Bestaat er ook een soort therapie voor een hoogstimulatief kind? In deze blog leggen we uit wat hoogstimulatief zijn betekent voor kinderen en hoe je er als ouder mee om kunt gaan. We geven je ook de gelijkenissen en verschillen met andere neurologische, cognitieve en emotionele eigenschappen. 

Wat betekent hoogstimulatief?

Hoogstimulatieve kinderen merken veel op in hun omgeving enkunnen niet stilzitten. Ze hebben een sterke behoefte aan nieuwe prikkels, zowel fysiek, mentaal als emotioneel. Dit komt omdat ze een natuurlijk verlangen hebben naar sensatie en nieuwe ervaringen, ook wel "sensation seeking" genoemd. Hoogstimulatieve kinderen zijn van nature op zoek naar actie en avontuur. 

Kenmerken van een hoogstimulatief kind

Naast het zoeken naar actie en avontuur, vertonen hoogstimulatieve kinderen vaak nog andere typische kenmerken. Een hoogstimulatief kind: 

• Reageert op alle prikkels op hem heen 
• Is altijd op zoek naar uitdaging, actie en verandering 
• Heeft behoefte aan sensatie en nieuwe ervaringen 
• Denkt diep na 
• Heeft een groot inlevingsvermogen 
• Verveelt zich snel en vaak 
• Neemt geen onnodige risico’s 

High sensation seeking

Dat hoogstimulatieve kinderen op zoek zijn naar actie en avontuur is wel duidelijk geworden uit de definitie en kenmerken. Dit is ook onderzocht door de onderzoeker Martin Zuckerman aan de hand van zijn Sensation Seekers Scale . 

Martin’s model beschrijft hoe (hoogstimulatieve) volwassenen en kinderen een sterke behoefte hebben aan het zoeken van prikkels die spanning bieden. Ze hebben een sterke behoefte aan nieuwe en/of intense ervaringen. Het advies van Zuckerman op basis van zijn model is om als ouder gecontroleerde risico’s, variatie, grenzen en momenten van rust aan te beiden. Onze 5 handige tips , geïnspireerd op het model van Martin Zuckerman vind je onderaan deze blog terug. 

Misschien is jouw kind wel hoogsensitief én hoogstimulatief

Hoogstimulatief is een subtype van hoogsensitiviteit. Een hoogstimulatief kind voelt niet dat hij overprikkelt raakt en gaat daardoor nog meer en feller reageren op binnenkomende prikkels. Ze krijgen dan nog meer zin in actie en stimulatie. De overprikkeling kan bij deze kinderen leiden tot een zekere mate van hyperactiviteit dat zich eerder uit naar andere toe. Bij volwassenen wordt er vaak gezegd dat het een adrenaline junkie is. 

Een hoogsensitief kind dat overprikkeld raakt, zal eerder emotionele uitbarstingen, irritaties of symptomen van vermoeidheid vertonen. Die is meer op zichzelf gericht. 

Een hoogsensitief kind voelt bij overprikkeling dat hij op de rem moet gaan staan, en dat komt er dan ook uit, in tegenstelling tot een hoogstimulatief kind. Die zal in het geval van overprikkeling blijven doorgaan tot de emmer overloopt. Pas dan zal het kind voelen dat hij over zijn eigen grens is gegaan. Als een hoogstimulatief kind over zijn grenzen gaat, kun je dit herkennen aan intense emotionele uitbarstingen . 

Hoe ga je om met emotionele uitbarstingen

Emotionele uitbarstingen zijn vaak onvermijdelijk bij hoogstimulatieve kinderen, zeker wanneer ze hun grenzen niet herkennen. Als ouder is het belangrijk om kalm te blijven te blijven en niet te reageren vanuit frustratie. Probeer tijdens een uitbarsting geduldig te blijven en een veilige ruimte te creëren waarin je kind zijn emoties kan uiten. Na een uitbarsting kan het nuttig zijn om samen te reflecteren op wat er gebeurde en wat je kind de volgende keer kan doen om dergelijke situaties te vermijden. Dit soort gesprekken kunnen helpen om je kind bewust te maken van zijn eigen emoties en hoe ze die effectiever kunnen beheersen.

Hoogsensitiviteit ≠ hoogstimulatief 

Hoewel ze beide gemeenschappelijke kenmerken, betekent het niet dat een kind altijd beide eigenschappen heeft. Het is niet zo dat een hoogstimulatief kind ook altijd hoogsensitief is. Er zijn namelijk ook duidelijke verschillen tussen deze twee. Hoogstimulatieve kinderen hebben een hoog energielevel en zijn eigenlijk actief op zoek naar prikkels. Hoogsensitieve kinderen daarentegen verwerken prikkels diepgaand en zijn gevoelig voor de sfeer waardoor ze snel overprikkeld kunnen raken door te veel indrukken die zijn niet verwerkt krijgen. 

Hoogstimulatief, hoogbegaafd of ADHD?

Op het internet lees je vanalles en nog wat. Maar wat is correct? Ik raad je altijd aan om contact op te nemen met een therapeut of deskundige. Zij kunnen je helpen bij een gepaste ondersteuning. We geven je een korte samenvatting van de ‘bekendste’ kenmerken van hoogstimulatief, hoogbegaafdheid en ADHD. 

Weinig rust en geduld

Hoogstimulatieve kinderen hebben veel energie en willen graag bezig zijn. Ze denken en reageren snel, toch worden hun acties vaak goed doordacht ook al lijkt dat niet altijd zo. Deze kinderen hebben een sterke drang om nieuwe dingen uit te proberen. Hierdoor kunnen ze van binnen in de war geraken. Dit komt omdat ze liever meteen in actie komen dan lang na te denken over de dingen. 

Hoogstimulatief kind ondersteunen

Om bij de kwaliteiten van jezelf te blijven, heb je bepaalde vaardigheden nodig. Als die vaardigheden niet binnen handbereik zijn of een kind heeft die niet aangeleerd, dan kan er probleemgedrag optreden.  Het kan een strijd zijn om te weten wat je moet doen. Vaak kennen ze hun eigen grenzen niet waardoor ze zichzelf uitputten want een hoogstimulatief kind wil ook voldoen aan wat de ouders en leerkrachten van hun vragen, maar het lukt hun vaak niet omdat ze die vaardigheden missen. Je moet deze aanreiken. 

5 praktische tips

Geef je kind de ruimte om zichzelf te zijn

Om hoogstimulatieve kinderen te helpen hun behoefte aan nieuwe prikkels te beheersen, is het belangrijk om hen een omgeving te bieden die zowel uitdaging als rust biedt. Dit kan worden gedaan door verschillende soorten activiteiten aan te bieden, zoals sport, creatieve bezigheden en rustige momenten. Zo leren ze dat er een evenwicht kan bestaan tussen actief bezig zijn en ontspanning. Het creëren van een balans helpt hen niet alleen om beter met hun energie om te gaan, maar ook om situaties waarin ze overprikkeld raken, beter aan te kunnen. Dit betekent bijvoorbeeld dat het goed is om regelmatig nieuwe activiteiten aan te bieden, maar ook om momenten van rust te plannen waarin ze kunnen reflecteren op wat ze hebben gedaan.

Natuurlijke therapie

Bachbloesems kunnen een fijne ondersteuning bieden voor kinderen die het moeilijk hebben met hun gevoelens, emoties of gedrag. Ze kunnen helpen om een gevoel van rust en balans te bevorderen, waardoor prikkels minder overweldigend aanvoelen. Dit kan ervoor zorgen dat kinderen zich rustiger voelen en met meer begrip naar de situatie kunnen kijken. 

Voor hoogstimulatieve kinderen stellen wij graag een persoonlijke Bach Bloesem Mix samen, die kan zorgen voor meer zelfbeheersing, innerlijke rust en focus. We houden rekening met de unieke situatie van ieder kind en maken een mix op maat. De Bach Bloesem Mix ondersteunt het welzijn van je kind zonder het karakter te veranderen. Het doel is dat je kind zich prettiger voelt in zijn eigen vel en beter zijn grenzen leert kennen en respecteren. 

Een Bach Bloesem Mix is volledig veilig en vrij van bijwerkingen en kan op een natuurlijke manier bijdragen aan het emotionele welzijn van je kind. 

Bewaak de grenzen

Als ouder ga je op een gegeven moment de signalen van hoogstimulatief gedrag of overprikkeling herkennen en zie je eerder dan je kind zelf wanneer het bijna fout gaat. Probeer erop te anticiperen en probeer je kind dan uit de situatie te halen.  

Stimuleer rust en pauze

Hoogstimulatieve kinderen hebben veel energie en zijn altijd uit op actie en uitdaging. Help ze om rustmomenten te voorzien, bijvoorbeeld door korte pauzes tussen actieve periodes. Dit kan overprikkeling bij je kind voorkomen. 

Kijk en luister goed naar je kind

Als een hoogstimulatief kind intense emoties heeft, heeft het vaak meer behoefte aan een knuffel dan aan een snauw. Een liefdevolle en begripvolle reactie zorgt ervoor dat de ware emoties van je kind naar boven kan komen. Luister hier ook naar. 

Denk je genoeg aan jezelf?

Het opvoeden van een hoogstimulatief kind kan voor ouders soms uitdagend en uitputtend zijn. Het is belangrijk om ook als ouder op tijd rustmomenten in te plannen en voor je eigen welzijn te zorgen. Door goed voor jezelf te zorgen, kun je ook beter voor je kind zorgen en blijf je geduldig en begripvol tijdens moeilijke momenten.